والک کوهي نوعي سبزي وحشي و خودرو است که در رشته کوه البرز و فقط در فصل بهار مي ‌رويد. سرشار از کلسيم و انواع ويتامين هاي نافع بدن است.

والک يکي از گونه‌ هاي سير و به اصطلاح نوعي سيرکوهي است. نام علمي آن Allium ursinum L و نام انگليسي آن Board-leaved Garlic، wild Garlic و از خانواده Liliaceae مي باشد.

با نام‌ هاي پياز خرسي، سير جنگلي، سير خرس نيز از آن ياد مي ‌شود. والک بسيار ملايم ‌تر و شيرين ‌تر از سير معمولي است و بيشتر مصرف دارويي دارد. بوي آن شبيه پياز است.

قسمت مورد استفاده ي والک، گياه جوان و به ندرت از گياه خشک شده يا عصاره آن است.

کندر ارزشی برابر طلا دارد و توسط مصریان، یهودیان، یونانیان، رومیان و ایرانیان برای اهداف عمومی و روحی مصرف می‌شده است. 

خاستگاه کندر آفریقای جنوبی  خصوصاً سومالی، عمان و یمن است. کندر از درختی به نام Olibanum به دست می‌آید. 

شهرت درخت کندر، به خاطر این است که پس از بریدن تنه‌اش به قسمت‌های کوچک‌تر، شیره‌ی سفید شیر مانندی از آن خارج می‌شود که این قطرات با گذشت کمتر یا بیشتر از دو هفته پس از از دست دادن رطوبتش و خشک شدن (غلیظ شدن) تبدیل به یک صمغ نارنجی - قهوه‌ای می‌شود که با نام  کندر (Frankincense ) شناخته می‌شود؛ که نیمه‌ی اول نام آن (Frank) به معنی خالص و پاک  و قسمت دوم آن  به معنی دود کردن است.

برای گرفتن روغن کندر، باید قبل از سخت شدن کامل کندر اقدام کرد و بهتر است فرایند روغن کشی با حضور دی اکسید کربن انجام شود تا کلیه‌ی خواص آن حفظ شود. حدود 50000 هزار سال به عنوان بخور خوشبو استفاده می‌شده است و حتی امروزه در کلیساها و معابد  به عنوان بخور (شبیه عود) در بسیاری از نقاط جهان استفاده می‌شود.  

کندر و روغن به دست آمده از آن  خواص مفید سلامتی و پزشکی دارد و حتی در برخی مناطق به خاطر قدرت معجزه آسا و اسرارآمیز آن مورد توجه قرار گرفته است.

محققان در بسیاری از تحقیقات به بررسی خواص کندر و روغن آن پرداخته‌اند که دامنه‌ی بسیار وسیع داشته و به نتایج قابل اهمیتی دست یافته‌اند.

كنجد گياهي است يكساله با ارتفاع حدود يك متر كه قسمت انتهايي ساقه آن پوشيده از كرك است . برگهاي آن يبضي ، باريك و نوك تيز است . گلهاي آن برنگ سفيد و يا قرمز بطور تك تك در كناره برگ هاي قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي شود .

ميوه اين گياه بصورت كپسول و محتوي دانه هاي كوچك و مسطح و بيضوي است كه دانه كنجد ناميده مي شود و قسمت مورد استفاده اين گياه است .

وطن اصلي كنجد هندوستان است كه از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . در حال حاضر چين بزرگترين توليد كننده كنجد در دنيا مي باشد . هندوستان و حبشه از نظر توليد بعد از چين قرار دارند . در ايران نيز مقدري كنجد توليد مي شود كه بيشتر آن به مصرف تهيه روغن و حلوا دره مي رسد.

سويا قرنهاست  كه غذاي مردم آسيا مخصوصا چين بوده است و چيني آن را همراه با برنج بعنوان غذاي اصلي خود مصرف مي كنند . ايالات متحده آمريكا بزرگترين توليد كننده سويا مي باشد و تقريبا دو سوم محصول كل دنيا را توليد مي كند . سويا در ايران بنام (لوبيا روغني ) ،‌( لوبيا چيني ) سوژا و دانه سويا معروف است .

سويا گياهي است يكساله داراي ساقه پرشاخه ، برگهاي آن بيضي ، نوك تيز و سبز رنگ مي باشد . ميوه آن شبيه لوبيا سات كه در هر غلاف آن سه تا پنج دانه جدا از يكديگر وجود دارد . رنگ دانه سويا بر حسب انواع مختلف متفاوت است و برنگهاي زرد ، سفيد ،‌سياه ، خاكستري و خالدر ديده مي شود .

دانه سويا به بزرگي يك نخود كمي مسطح و گرد است . دانه سياه سويا بشتر در طب گياهي مصرف درد ولي از دانه زرد رنگ آن بيشتر براي روغن گيري استفاده مي كنند . سويا بعلت داتشن پروتئين و مواد مغذي در تغذيه انسان بكار مي رود .

سويا از چين به نقاط ديگر دنيا راه يافته است و بطور وحشي در آن كشور وجود دارد .

سويا در حدود 3500 نوع مختلف درد كه هر كدام آب و هواي مخصوصي را مي خواهد .

شاه پسند وحشي از گياهاني است كه در روم قديم مورد پرستش و تقديس مردم بود و از آن براي تبرك خانه ها و معابه استفاده مي كردند . چون داراي خاصيت ضد خونريزي است گفته مي شود كه آنرا روي زخم هاي مسيح ريختند و خونريزي قطع شد و روي اين اصل در قديم به آن گياه صليب Herb of the Cross مي گفتند .

اين گياه در نواحي جنوب آسيا ، آفريقا و اروپا در حاشيه جاده ها و دشت ها و مزارع مي رويند در ايران در مناطق شمال ايران و اطراف طهران ، فارس ، شيراز و نواحي جنوب مي رويد .

قسمت مورد استفاده اين گياه برگها و سر شاخه هاي سبز آن است در اثر مالش دادن بوي مطبوعي در تمام قسمت هاي اين گياه منتشر مي شود ولي طعم آن گس و تلخ است .

هندوانه گياهي است يكساله ويك پايه ساقه آن خزنده و پيچك درد و برگهاي آن پهن با بريدگيهاي عميق مي باشد . گلهاي آن كوچك و زردرنگ است . ميوه آن رگد يا دراز . پوست آن سبز رنگ و داخل آن قرمز مي باشد . تخمه هندوانه بر حسب انواع مختلف آن ممكن است سياه ، قرمز ، سفيد و يا زرد باشد .

سـِپـِستان (نام علمی: Cordia myxa) گیاهی است از تیره گاوزبانان.

درخت سپستان در نواحی جنوبی ایران، به‌ویژه کرانه‌های خلیج فارس پراکندگی دارد.

گیاهی است درختی که اندام‌های هوایی آن پوشیده از کرک وپرزهای خشن می‌باشد. برگ‌های آن متناوب و بدون گوشوارک بوده بی‌کرک، بیضوی منتهی به دمبرگ بلند، گل‌ها دوجنسی پنج‌پر متشکل از ۲ برچه پیوسته با گلی قیفی مجتمع بصورت گرزن فاصله‌دار است. میوه آن شفت است و میانبر چسبنده دارد.میوه شفت آن به بزرگی یک گیلاس است.

زَردچوبه یا زَرچوبه (نام علمی: Curcuma longa) نوعی گیاه و ادویه‌ای است که از آن گیاه تهیه می‌شود. زردچوبه از رده زنجبیل‌وارها (Zingiberidae)، راسته زنجبیل‌ها (Zingiberales)، تیره زنجبیلیان (Zingiberaceae)، جنس زردچوبه‌های‌ها (Curcuma) است.

پودر زردچوبه به رنگ زرد تیره‌است که یکی از پرکاربردترین ادویه جات به شمار می‌رود. رویشگاه اصلی این گیاه هند است و قسمت اصلی ادویه معروف کاری را که در بسیاری از غذاهای هندی به کار می‌رود، تشکیل می‌دهد.

خاکِشیر (نام علمی: Descurainia sophia) یا خاکِشی، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب‌بویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می‌باشد.

خارخَسَک یک گیاه بوته‌ای است.

میوه ی خارخسک چهار بخشی و نرم است اما خارهای تیزی دارد.

خارخسک در آب و هوای گرم و حتی در کویرها دیده می‌شود.

خارخاسک گیاهى است علفى، یك ساله، داراى ساقه هاى خوابیده با انشعابات گسترده بر سطح خاك و پوشیده از تار كه برگ و ساقه هاى جوان آن را تارهاى ظریف ابریشمى مى پوشاند. برگ هاى آن متقابل غالباً نامساوى و مركب از برگچه هاى كوچك و ریزى است كه به تعداد ۶-۳ زوج در طرفین دمبرگ اصلى جاى دارند. گل ها زرد كوچك و منفرد هستند. میوه آن شیزوكارپ ناشكوفا كه در موقع رسیدن قسمت هاى پنجگانه آن از هم جدا و پراكنده مى شوند.هر یك از این قسمت هاى پنج گانه در سطح بیرونى خاردار است. قسمت هاى مورد استفاده این گیاه، میوه، دانه، برگ، ریشه و گاهى كلیه اعضاى گیاه است ولى بیش از همه میوه آن مورد استفاده قرار مى گیرد. رنگ میوه هاى آن سبز مایل به زرد، بدون بو و با طعم مشخص است.

سنبل الطيب گياهي است علفي و چن ساله كه ساقه آن بطور عمودي تا ارتفاع دو متر بالا مي رود . اين گياه بصورت وحشي در جنگل هاي كم درخت ، در حاشيه جويبارها و گودال ها در بيشتر مناطق آسيا و ايران مي رويد .

سنبل اطيب داراي بويي مطبوع است و گربه بوي اين گياه را از فاصل دور تشخيص داده بطرف آن يم رود و در اطراف آن به جست و خيز مي پدرازد و از بوي آن مست مي شود.

گلهاي سنبل الطيب برنگ سفيد يا صورتي و بصورت خوشه اي مي باشد .

قسمت مورد استفاده اين گياه ريشه آن است و معمولا از ريشه گياهي كه بيش از سه سال عمر ددر استفاده مي شود .

سنبل الطيب پس از خشك شدن برنگ قهوه اي در مي آيد . طعم آن تلخ ولي خوشبو و معطر است . عطر آن پس از خشك شدن بيشتر مي شود .

يونجه گياهي است علفي و چند ساله كه ارتفاع آن تا يك متر ميرسد برگهاي آن داراي سه برگچه مي باشد  برگچه هاي نوك تيز، سبز رنگ و بيضي شكل است .

گلهاي يونجه بشكل سبز و برنگ بنفش تيره  يا آبي روشن است ميوه يونجه مانند صدف بوده و دانه داخل ميوه مانند لوبيا ولي كوچكتر از آنزمي باشد  .

يونجه ريشه اي بسيار عميق درد و ريشه آن تا سه متر بداخل زمين نفوذ مي كند و بنابراين منبع ويتامين ها و مواد معدني است كه از خاك مي گيرد .

يونجه از زمانهاي بسيار قديم در ايران كشت مي شده است و در حدود پنج قرن قبل از ميلاد مسيح از ياران به يونان برده شد و در قرن هفتم بعد از ميلاد به اروپا راه يافت . يونجه در ايران در مناطق مركزي و جنوبي به مقدر بسيار زياد كشت مي شود .

زنبور عسل گل يونجه را دوست درد واز آن شهد زيادي  بدست مي آورد و تبديل به عسل مي كند .

پرورش اين گياه در قديم براي تهيه علوفه چهارپايان بوده ولي در حال خاضر بعلت درا بودن مواد مغذي به مصرف غذايي نيز مي رسد .

درخت انجیر که نام علمی آن فیکوس (Ficus) می‌باشد از خانواده (Moracee) موراسه‌است و دارای ۶۰۰ گونه می‌باشد که اغلب انواع آن وحشی یا زینتی هستند مانند درخت معروف به درخت کاتوچو (فیکوس الاستیکا) که هم زینتی است و هم صنعتی. فیکوس بنگالنسیس و فیکوس رلیگیوزا انواع زینتی این گیاه می‌باشند که در تزئینات و به عنوان گیاه آپارتمانی مصرف زیاد دارند.

انواعی که در باغبانی از نظر مصرف میوه آن مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از فیکوس کاریکا، فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا. فیکوس کاریکا همان انجیر معمولی است که به عنوان میوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی فیکوس پالماتا و فیکوس پودوکاریکا بیشتر برای تلقیح انواع انجیر خوراکی کاشته می‌شوند.

اکالیپتوس بومی استرالیا است، و در این قاره غذای اصلی موجود در وعده غذایی خرسهای کوآلا محسوب میشود. امروزه این گیاه در سرتاسر جهان از جمله ایالات متحده کشت میشود. اکالیپتوس گونه های بسیاری دارد. برخی از گونه های آن به اندازه گلهای تزئینی و برخی دیگر به اندازه درختان بزرگ است.

اکالیپتوس لثه آبی یا درخت تب استرالیا، شناخته شده ترین گونه اکالیپتوس است که مصرف پزشکی دارد. ارتفاع این گیاه به ۲۳۰ پا می رسد. برگهای ۴ تا ۱۲ اینچی این گیاه سبز تند و براق است. وقتی پوستة خاکستری آبی این گیاه کنده میشود، زیر آن پوسته کرمی رنگ وجود دارد.

این گیاه علفی و یکساله، بدون ساقه یا دارای ساقه‌های کوتاه و برگهای باریک، دراز و نوک تیز با سه رگبرگ سراسری در جهت طول برگ، گلهای کوچک آن به صورت سنبله‌های استوانه‌ای یا تقریبا مدور به طول ۵/۱ تا ۳ سانتی متر در راس دمگل ظاهر می‌شوند و محتوی دانه‌هایی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد هستند. ارتفاع این گیاه به ۱۰ تا ۳۵ سانتی متر می‌رسد. میوه این گیاه پوشینه، شکوفا، دو خانه و محتوی معمولاً یک دانه کوچک، لغزنده و به رنگ قهوه‌ای در هر خانه‌است . این گیاه به حالت خودرو روی چمن‌های خشک، چراگاه‌ها، مزارع رها شده، علف زارها، کنار راه‌ها و جویبارها و بیابان‌های بایر دیده می‌شود.

این گیاه در مرحله رویش بیشتر به آب و هوای خشک و سرد نیاز دارد ولی در طول دوره رسیدن بذر و برداشت نیاز به هوای خشک و آفتابی دارد. کاشت تا برداشت تکثیر بوسیله دانه و در زمین‌های شنی قابل نفوذ، شخم زده و عاری از علف‌های هرز صورت می‌گیرد. برای این کار ابتدا، شیارهایی به عمق ۴ تا ۵ سانتی متر و به فواصل ۶۰ سانتی متر، در زمین ایجاد می‌کنند. سپس دانه‌ها را هنگام بهار در این شیارها می‌کارند و نیز غلطک ملایمی بر روی آنها می‌زنند، تا دانه‌ها از قشر نازک خاک پوشیده گردند. معمولاً پس از نمو دانه‌ها و پیدا شدن گیاهان جوان، فاصله آنها را از یکدیگر به نحوی زیاد می‌کنند که هر پایه از دیگری لااقل ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر فاصله داشته باشد.مقدار بذر مورد نیاز ۵ تا ۷ کیلو گرم در هکتار است. طول مدت جوانه زنی ۷ تا ۱۰ روز می‌باشد. گیاه احتیاجات آبی متوسطی دارد، ۵ تا ۶ آبیاری سبک به دلیل سیستم ریشه‌ای کوچک در طول دوره رویش برای گیاه کافی است، آبیاری دوم باید با یک وقفه ۱۰ تا ۱۵ روزه صورت گیرد. احتیاجات غذایی گیاه پایین است، ۵۰ تا۷۰ کیلو گرم در هکتار کود ازته در دو نوبت، ۲۰ تا ۳۰ کیلو گرم در هکتار کود فسفره و ۲۵ تا ۳۵ کیلو گرم در هکتار کود پتاس برای رشد گیاه کافی است.۶۰ روز پس از کاشت بذر گیاه به گل می‌رود و ۸ تا ۱۷ روز بعد آماده برداشت است. هنگامی که سنبله‌ها به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز در آیند و برگهای پایینی خشک شوند و بیفتند و برگهای بالایی قهوه‌ای رنگ گردند بهترین زمان برداشت است.

اسپند گیاهی است دارای ارتفاعی بطول حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر. ظاهر آن بوته مانند، دارای برگ‌های سبز با تقسیمات باریک و دراز و نامنظم است. گل‌های آن درشت و دارای کاسبرگ نازک و گلبرگ بزرگ برنگ سفید مایل به سبز، میوه آن پوشینه و حاوی دانه‌های متعدد برنگ سیاه است.

بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشه‌ای کوتاه است. ساقه آن به طول ۷۰-۱۰ سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگ‌ها است. برگ‌های آن تماماً طوقه‌ای، تخم مرغی پهن با ۹-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند. گل‌ها سبز متمایل به قهوه‌ای، کوچک مجتمع در خوشه‌های دراز استوانه‌ای. موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است. دانه‌های این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوه‌ای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانه‌است قرار دارند. دانه‌ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری می‌نمایند.

بومادران گیاهی است علفی، چندساله، با ریزوم خزنده و منشعب و برگ‌های دندانه‌دار. ساقه ساده و گل‌دار، گل آذین کلاپَرک و از تعداد زیادی گل‌های کوچک تشکیل شده، که توسط حلقه‌ای از براکته‌ها محصور گردیده‌اند. گلچه‌های لوله‌ای در مرکز و غالباً به‌رنگ سفید مایل به زرداند. گلچه‌های زبانه‌ای با سه دندانه در پیرامون، و سفید رنگ می‌باشند. جام‌گل متشکل از پنچ گل‌برگ و نحوه اتصال آن‌ها به هم، اشکال لوله‌ای و زبانه‌ای جام گل را بوجود می‌آورد.
در کوهستان‌ها گل‌های زبانه‌ای غالباً صورتی رنگ دیده می‌شوند. زمان گل‌دهی نیز بین ماه‌های خرداد تا شهریور است.
وطن اصلی این گیاه در نیم‌کرهٔ شمالی، مخصوصاً در نواحی کوهستانی اروپایی ذکرشده‌است. در ایران، در نواحی مختلف کوهستانی به‌خصوص اطراف دماوند، دشت جبال ‌البرز، شمال اوشان، ارومیه و تبریز تا ارتفاع ۲۱۰۰ متری می‌روید. نوعِ خودروی آن درکنار مزارع شخم خورده، جاده‌ها، مراتع، چراگاه‌ها، شیب‌های کوهستانی، و در محل‌های خشک و آفتاب‌گیر هم رویش دارد.

مارتیغال یا خار مریم گیاهی است یکساله و بدلیل عدم وجود کلروفیل در برخی نقاط ؛ سطح برگ آن شبیه سنگ مرمر بوده و حاشیه برگها خاردار است. دوره رویش آن 110 تا 140 روز بوده که از اواسط فروردین شروع میشود و با توجه به اقلیم ایران و همچنین فصل کشت و با در نظر گرفتن مقاومت بسیار زیاد گیاه به خشکی در طول دوره رشد تنها 2 بار نیاز به آبیاری دارد. خار مریم را در هر خاکی میتوان کشت نمود ولی نیاز به آفتاب فراوان دارد که مناطق شرقی ایران بیشتر مناسب کشت میباشند.

كدو تخمه كاغذي- (Cucurbita pepo,var.styriaca) گياهي علفي-ومتعلق به تيره كدوئيان (cucurbitaceae) :
اعجاز گياهان دارويي از روزگاران كهن در ميان بشر طرف توجه بسيار بوده است و انسان در طول تاريخ موفق به كشف اثرات معجزه آساي گياهان داروئي دردرمان بيماري هاي مختلف شده است. ليكن با توجه به اثرات سريع داروهاي شيميائي همه آن تجربيات بتدريج به بوته فراموشي سپرده شد. خوشبختانه اين بي توجهي به طبيعت چندان دوام نيافت و بروز اثرات ناخواسته و عوارض جانبي داروهاي شيميايي و بعضا" مقاومت عوامل بيماري زا ، استفاده از گياهان داروئي، آن هم بصورت محصولات داروئي با مقدار ماده موثره مشخص و قابل كنترل شده و عاري از هرگونه آلودگي ميكروبي مجددا" رواج يافته و نگرشي جديد نسبت به اين ذخاير طبيعي شكل گرفت.
در اين ميان گياه كدوي تخم كاغذي از جمله گياهاني است كه از ديرباز مورد توجه بشربوده است. اگرچه كه از دير باز مصارف خوراكي آن مرسوم بوده است اما بعدها به اثرات دارويي آن پي برده شد.اولين بار درسال‌هاي بين 1936-1863 از دانه هاي اين گياه به عنوان يك داروي رسمي در درمان انـگل ها‌ي روده‌اي (كرمهاي نواري و كرمهاي گرد)(USP ) استفاده گرديد

بعدها با پيشرفت علم پزشكي و شناخت بيشتر اثرات درماني اين گياه پزشكان نخست در درمان مشكلات دستگاه ادراري شب ادراري در‌ كودكان التهابات وسنگ هاي مثانه از اين گياه مدد جستند.
سرانجام در دهه اخير با شناسايي اثرات درماني اين گياه در درمان هيپرپلازي خوش خيم پروستات (Benign Prostatic Hyperplasix-BPH) ، اهميت و لزوم تحقيق و بررسي پيرامون اين گياه بيش از پيش آشكار گرديد و در اين راستا كشورهاي مختلف دنيا گامهاي بلندي را در توليد محصولات دارويي گوناگون از اين گياه برداشتند تا بدانجا كه هم اينك در كشورهايي چون آلمان و اتريش90%خط اول درمان بيماران مبتلا بهBPH با تجويز داروهاي‌گياهي وخصوصا" اين‌گياه امكان پذير گشته است (6,5, ,4, 3,2و1,8).

پونه از خانواده نعناع است و ترکیب اصلی موجود در این گیاه، اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است.

به علاوه در اعضاى این گیاه مقدارى تانن، مواد رزینى و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین است.

گیاه پونه در فصل گرما می روید، اما سایه روشن را بهتر می‏ تواند تحمل کند.

این گیاه در خاک‏ های مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد می ‏کند.

طی هزاران سال از گیاه گشنیز برای مصارف آشپزی و دارویی استفاده می ‏شده است. گشنیز متعلق به خانواده‏ی جعفری، مانند اینسون یا بادیان رومی، زیره سیاه، شوید و رازیانه می‏ باشد.

برگ‏ ها و میوه ‏های این گیاه عطر و طعم بسیار متفاوتی دارند و از این رو به طرق مختلف در انواع غذاها استفاده می ‏شوند.

گشنیز یک گیاه یک ساله بومی با نام علمی" Coriandrum sativum " متعلق به ناحیه مدیترانه و غرب آسیا است. اگر چه امروزه در ترکیه، هند، بلغارستان، روسیه و مراکش نیز به عمل می ‏آید.

گشنیز یک گیاه سنتی است و یکی از مواردی بوده که بقراط و دیگر پزشکان یونانی برای اهداف دارویی از آن استفاده می ‏کردند.

رومی‏ ها نیز از گشنیز به عنوان یک ادویه رایج استفاده می ‏کردند و آن را به انگلیسی‏ ها معرفی کردند بعدها گشنیز به آمریکا آورده شد و به علت داشتن طعم مطبوع برگ‏ هایش، مورد استفاده قرار گرفت و آن را به نام Cilantro می ‏شناسند.

Cilantro اسم رایجی است که اسپانیایی ‏ها برای گشنیز به کار می ‏برند و به معنی برگ ‏های سبز دارای طعم تند می ‏باشد. به گشنیز، "جعفری چینی" نیز می‏ گویند.

از آن جایی که دانه‏ های گرد، کوچک و مطبوع گشنیز با خشک کردن و فریز کردن عطر خود را از دست می‏ دهند، بایستی به صورت تازه استفاده شود.

اسطوخودوس گیاه اعجاب انگیزی است که در سلامتی بدن معجزه می کند! این گیاه جای سوختگی و نیش حشرات را تسکین می دهد، خواب راحتی به ارمغان می آورد، به هضم غذا کمک می کند و یک داروی ضدعفونی کننده ی فوق العاده به حساب می آید. در مطلب پیش رو شما را با خواص این گیاه شگفت انگیز و نیز روش استفاده آن، آشنا می کنیم:

ختمی، گیاهی است علفی، پایا به ارتفاع تا 5/1 متر و پوشیده از کرک. برگ های این گیاه با پهنک بزرگ و شامل 5-3 لب دندانه دار است. ختمی گل هایی به رنگ سفید مایل به گلی یا ارغوانی دارد که در قسمت های انتهایی ساقه اکثرا به صورت 3 تایی دیده می شوند. قسمت مورد استفاده ی ختمی گل، ریشه و برگ آن است.

ریشه ی ختمی

ریشه ی ختمی به عنوان منبع مهم موسیلاژ بیش از دو هزار سال است که برای درمان گلودرد، سرفه و ناراحتی های معده و به طور موضعی جهت التیام زخم، کاربرد دارد. این موسیلاژ، در تهیه پمادهایی که برای تسکین پوست های ترک خورده تجویز می شود و همچنین به میزان کم (20 ppm)، جهت شکل ظاهری و حجیم کردن غذا مصرف می شود.

ترکیبات مهم

مهم ترین ترکیب ریشه ی ختمی، موسیلاژ آن است که در فصول مختلف، درصد آن متفاوت است و در زمستان به حداکثر می رسد. منابع مختلف، درصد موسیلاژ ریشه ی ختمی را بین 10 تا 35 درصد ذکر می کنند. موسیلاژ در اثر هیدرولیز، قندهای رامنوز، گالاکتوز و اسید گالاکتورونیک، ایجاد می کنند ترکیبات دیگر، شامل: فلاونوئید، پکتین، قندها، آسپاراژین و کمی استرول هستند.

مارچوبه(asparagus) گیاهی است مغذی که از 2000 سال پیش برای تزئین و دارو استفاده می ‌شده است.

منشا آن منطقه ی مدیترانه ی شرقی است و از آن جا به تمام نقاط جهان راه یافته است.

از نظر طب قدیم ایران، مارچوبه گرم و خشک است.

مارچوبه سرشار از منیزیم، نیاسین، فسفر، پتاسیم، ریبوفلاوین، سلنیوم، تیامین، روی، فیبر و ویتامین‌های A، B، C و E می ‌باشد.

این گیاه منبع بسیار خوبی از فولات است؛ 100 گرم مارچوبه ی تازه حاوی دو گرم فیبر، 756 میکروگرم ویتامین A، 6/5 میلی‌ گرم ویتامین C و 52 میکروگرم فولات است.

شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودرو است و کمتر مورد کشت قرار می‌گیرد. برگ های آن مرکب است و از 4 تا 7 زوج برگ به اضافه یک برگچه انتهایی تشکیل یافته ‌است که به سبب ترشح شیره، چسبنده‌اند. گل های این گیاه به رنگ های ارغوانی، زرد یا بنفش یا آبی مایل به سفید هستند و میوه‌اش شامل 5 تا 6 دانه مایل به قهوه‌ای است. ریشه و ساقه زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد.

ترکیبات شیرین بیان

قسمت مورد استفاده شیرین بیان، ساقه‌های زیرزمینی و ریشه‌های گیاه است که دارای ترکیبات مختلفی است. مهم‌ترین ماده ای که موجب شیرینی شیرین بیان می شود، ترکیب موجود در ریشه‌های گیاه به نام اسید گلیسریزیک است که 50 برابر شکر شیرینی دارد. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش می‌یابد.

ترکیبات موجود در ریشه شیرین بیان برای مقابله با پوسیدگی دندان مفید هستند. همچنین خاصیت ضدمیکروبی داند، بنابراین می‌توان از شیره این گیاه به عنوان ماده ضدپوسیدگی در محلول‌های شستشوی دهان و نیز خمیر دندان‌ها استفاده کرد.

پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی، سرخسی و پایا که در مناطق شمالی از جمله مازندران، گیلان و در تهران در مناطق شرق، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است.

این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید. این گیاه در نواحی مدیترانه، اروپای مرکزی و جنوبی، آمریکا و ایران رشد می‌کند. برگ‌های آن شبیه برگ گشنیز بده و دارای دم‌برگ های بسیار نازک و دراز، شبیه مو می‌باشد.

پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه استفاده طبّی دارد.

نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه مفید است.

گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش، گیلکی چاه سیالَک و سیالک، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است.

گیاه پرسیاوشان به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیازهای اکولوژیکی بسیار کم توقع است.

نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است.

آویشن گیاهی است علفی، دارای شاخه‌های زیاد و چوبی به ارتفاع تا 30 سانتی متر که در نواحی کوهستانی در بین تخته سنگ و به ویژه در کشورهای اروپایی می‌روید.

ساقه‌های آویشن پوشیده از کرک و برگ‌های کوچک زیادی است. برگ‌های آن کوچک، لوزی شکل، نوک تیز و به صورت متقابل، بر روی ساقه قرار دارند. این برگ‌ها به رنگ خاکستری روشن و با بوی بسیار نافذ است و دارای دم برگ‌های کوچکی نیز می‌باشد.

گل‌ها کوچک، گلی رنگ و یا سفید و به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار گرفته‌اند.

قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، گل و به ویژه برگ‌های آن است. این گیاه، به طور محدود و برای تهیه‌ی داروها، در ایران کشت می‌گردد.

آلوئه‌ورا خواص متعددی دارد و تأثیر زیادی روی سلامت می‌گذارد. این گیاه ضد التهاب است، برای درمان تب خال و تسکین سوختگی‌های خفیف مفید است، باعث هضم بهتر غذا می‌شود و با یبوست مقابله می‌کند.

آلوئه‌ورا دوست دیابتی‌ها

در طب سنتی آیورودا (طب سنتی هندی) این اعتقاد وجود دارد که آلوئه‌ورا خواص هیپوگلیسمی دارد یعنی قند خون را پایین می‌آورد. در سال 1985 نیز پژوهشگران هندی ثابت کردند که مصرف روزانه 100 گرم ژل آلوئه‌ورا به همراه 10 گرم اسفرزه‌ی گیاهی باعث کاهش میزان قند خون افراد دیابتی می‌شود.

روش استفاده

بهتر است افراد دیابتی روزانه دو مرتبه بعد از غذا یک قاشق غذاخوری ژل آلوئه‌ورا مصرف کنند. البته توجه داشته باشید که بدون نظر پزشک و سرخود از این گیاه استفاده نکنید. حتماً قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید. مصرف خوراکی این گیاه برای کودکان زیر 6 سال و زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.